Chemia medyczna

CHEMIA MEDYCZNA 2025/2026

Inżynieria Farmaceutyczna (II rok, studia stacjonarne II stopnia)

Koordynator przedmiotu: dr Agnieszka Sobczak

Miejsce odbywania zajęć

Wszystkie zajęcia odbywają się zgodnie z planem zajęć przygotowanym przez Uczelniane Centrum Obsługi Studentów Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.

Seminaria z Chemii Medycznej

Prowadzący seminaria: dr hab. Magdalena Ogrodowczyk, prof. UMP

dr hab. Maciej Stawny, prof. UMP

dr Katarzyna Dettlaff

dr Agnieszka Sobczak

dr Szymon Tomczak

Tematyka seminariów

Inżynieria Farmaceutyczna (I grupa dziekańska, II rok, studia stacjonarne II stopnia) Miejsce zajęć: sala seminaryjna 1 (L1.-1.01), Collegium Pharmaceuticum B2, ul. Rokietnicka 3; godz. 8:00-9:30
Data seminariów	Tematyka seminariów		Prowadzący
07.10.25	A	Rozwój i optymalizacja metody HPLC: charakterystyka kolumn i faz stacjonarnych, właściwości i sposoby doboru składu faz ruchomych oraz technik prowadzenia procesu chromatograficznego, czynniki wpływające na proces rozdzielania.	dr Agnieszka Sobczak
14.10.25	B	Kontrola jakości radiofarmaceutyków: analiza właściwości fizykochemicznych, badanie tożsamości, badanie czystości, badanie aktywności (zawartości), przykłady zastosowań.	dr hab. Magdalena Ogrodowczyk, prof. UMP
21.10.25	C	Dożylne emulsje tłuszczowe jako przykład układu koloidowego. Omówione zostaną właściwości fizykochemiczne dożylnych emulsji tłuszczowych, metody analityczne stosowane do ich scharakteryzowania oraz badania stabilności. W toku zajęć zostanie szczegółowo przedstawiona i omówiona metoda określania wielkości cząstek układu koloidowego za pomocą dynamicznego rozpraszania światła oraz potencjału zeta za pomocą dopplerowskiej elektroforezy laserowej.	dr hab. Maciej Stawny, prof. UMP
28.10.25	D	Opracowanie i nowelizacja monografii farmakopealnych.	dr Szymon Tomczak
04.11.25	E	Fałszowanie leków: fałszowanie leków jako dział przestępczości farmaceutycznej; definicje leku sfałszowanego; lek sfałszowany a substandardowy; dyrektywa antyfałszywkowa; zapobieganie fałszerstwom lekowym; metody wykrywania fałszerstw lekowych.	dr Katarzyna Dettlaff

Ćwiczenia z Chemii Medycznej

Prowadzący ćwiczenia: prof. dr hab. Anna Jelińska

dr hab. Magdalena Ogrodowczyk, prof. UMP

dr hab. Maciej Stawny, prof. UMP

dr Katarzyna Dettlaff

dr Maria Popielarz-Brzezińska

dr Agnieszka Sobczak

dr Szymon Tomczak

Harmonogram ćwiczeń

Ćwiczenie	Tematyka ćwiczeń	Prowadzący
D 06.11.25 13:45-17:30	Nowelizacja monografii narodowych, opracowanie metod analizy, oceny czystości i zawartości preparatów opisanych w FP III, dostosowanie nazwy odczynników i stężeń, wprowadzenie nowych badań do oceny jakości i zawartości preparatu Acidi borici unguentum, Kalii iodati unguentum i Spiritus Menthe piperite. Przygotowanie odczynników koniecznych do wykonania badań oraz omówienie i przygotowanie nowelizacji, zgodnie z wymaganiami farmakopei.	dr Szymon Tomczak
A 13.11.25 13:45-17:30	Charakterystyka i badania stabilności dożylnych emulsji tłuszczowych.	dr hab. Maciej Stawny, prof. UMP
C 20.11.25 13:00-16:45	Zastosowanie zjawiska promieniotwórczości: analiza substancji leczniczych poddanych działaniu sterylizacji radiacyjnej z wykorzystaniem metod klasycznych i instrumentalnych.	dr hab. Magdalena Ogrodowczyk, prof. UMP, dr Maria Popielarz-Brzezińska
B 27.11.25 13:00-16:45	Optymalizacja rozdzielania mieszaniny dwuskładnikowej metodą HPLC: dobór składu jakościowego i ilościowego fazy ruchomej oraz szybkości jej przepływu, ustalenie rodzaju elucji: izokratyczna vs. gradientowa, długości fali, interpretacja chromatogramów, wnioski.	dr Agnieszka Sobczak
E 04.12.25 13:00-16:45	Wykrywanie zafałszowań substancji leczniczych metodą spektrofotometrii w podczerwieni (IR): analiza spektrofotometryczna IR jako metoda potwierdzania tożsamości substancji leczniczych: rodzaje drgań cząsteczkowych i charakterystyczne pasma widm IR; techniki pomiarowe i metody przygotowania próbek; analiza spektrofotometryczna IR próbek substancji leczniczej różnego pochodzenia, analiza widm, wnioski.	dr Katarzyna Dettlaff, dr Maria Popielarz-Brzezińska
11.12.25	Egzamin

Polecane podręczniki i monografie (do seminariów i ćwiczeń)

Ogrodowczyk M., Dettlaff K., Jelińska A: Farmacja stosowana, Technologia postaci leku, rozdz. Radiofarmaceutyki, redakcja naukowa Sznitowska M. PZWL, Warszawa 2017
Ogrodowczyk M.: Badania substancji leczniczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego, badania własne.
Farmakopea Polska XI, PTFarm, W-wa 2020.
Świat nanocząstek, red. K. Kurzydłowski, M. Lewandowska, W. Łojkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016
Szczepaniak W.: Metody instrumentalne w analizie chemicznej, Wydanie V, PWN, Warszawa, 2012.
Guzil-Makaruk E.M., Sołtyszewski I (red): Przestępczość farmaceutyczna w XXI wieku. CeDeWu, Warszawa, 2022.
Witkiewicz Z., Wardencki W., Malinowska I.: Chromatografia cieczowa, teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2022.

Warunki zaliczenia przedmiotu Chemia Medyczna

Zaliczenie zajęć jest stwierdzeniem uczęszczania na zajęcia obowiązkowe i aktywnego udziału w tych zajęciach oraz otrzymania pozytywnej oceny z prac objętych tymi zajęciami (Regulamin studiów UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu).
Obecność na zajęciach (seminaria, ćwiczenia) jest obowiązkowa.
Seminaria i ćwiczenia są zajęciami obowiązkowymi, kontrolowanymi i każda nieobecność musi być usprawiedliwiona oraz odrobiona (forma odrabiania zależy od rodzaju zajęć).
Zaliczenie zajęć z przedmiotu Chemia Medyczna ma nastąpić do czasu zakończenia zajęć dydaktycznych w semestrze zimowym w danym roku akademickim (16.02.2025 r.) ustalanym przez Rektora (Regulamin studiów Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu).

Seminaria

Podstawą zaliczenia seminariów z Chemii Medycznej (obowiązkowych zajęć kontrolowanych) jest:

obecność i aktywne uczestnictwo w dyskusji na aktualnie podejmowany w trakcie seminariów temat,
rozwiązywanie zadań problemowych zadanych przez prowadzącego.

Student, który nie uczestniczył z przyczyn losowych na seminarium i usprawiedliwił swoją nieobecność, jest zobowiązany do przygotowania referatu na zadany przez asystenta temat.

Zajęcia praktyczne (ćwiczenia)

Podstawą zaliczenia ćwiczeń (obowiązkowych zajęć kontrolowanych) jest:

wykonanie pięciu zadań praktycznych objętych programem zajęć, z których każde jest oceniane od 0 do 2 punktów (ocenie podlegają: przygotowanie teoretyczne – student jest zobowiązany do zapoznania się z tematyką bieżącego ćwiczenia; umiejętność dyskusji; analiza i opracowanie uzyskanych wyników). Aby uzyskać zaliczenie z zadań praktycznych należy uzyskać nie mniej niż 6 punktów,
zaliczenie egzaminu praktycznego metodą OSPE z zastosowaniem 5 stacji, z którego można uzyskać maksymalnie 5 punktów (zaliczenie jest od 3 pkt.). Student, który nie uczestniczył z przyczyn losowych w ćwiczeniach i usprawiedliwił swoją nieobecność, jest zobowiązany do odrobienia zajęć przed przystąpieniem do egzaminu praktycznego.